Door Marjoleine

“Je moet de angel eruit halen.” Indringend kijkt Janna me aan. Ze weet waar ze het over heeft. Als ervaringsdeskundige met seksueel misbruik heeft ze vele hulpverleners ontmoet en desgevraagd geeft ze me advies. “Je moet echt luisteren”, vervolgt ze, “en dan opletten waar je zelf geraakt wordt.” Ze valt even stil en zegt dan met klem: “Het is vernederend als een hulpverlener met een techniek komt aanzetten en zich boven je plaatst.”

Ik ontmoet haar op het afscheid van mijn voorganger, Maddy de Bruin. In Maddy’s voetsporen begeleid ik mensen die worstelen met zingevingsvragen over seksueel misbruik en godsdienst.
Ik luister met aandacht naar Janna’s advies, want ik kan wel wat goede raad gebruiken…

Haar woordkeus raakt me. Een angel. Zou het kunnen dat meer nog dan de gebeurtenis zelf, de gedachten die je over jezelf ontwikkelt, je beetje bij beetje vergiftigen? Gedachten en overtuigingen die zo lelijk en naar zijn, en de schaamte erover zo groot, dat je ze met niemand durft te delen. Een angel die zonder tegenkracht jarenlang, soms een leven lang, zijn gif blijft afgeven.

Hierover nadenkend, begrijp ik beter waarom Janna het belang van echt luisteren zo benadrukt. Luisteren is een tegengif. Eenmaal blootgesteld aan het licht, aan een toehoorder die oprecht luistert, verliezen de gedachten hun overtuigingskracht. Misschien ontdek je dat sommige overtuigingen aan jou zijn opgedrongen door de dader. De angel is dan op zijn minst voor een deel het resultaat van bewuste of onbewuste manipulatieve strategieën van de dader. Ze horen niet echt bij jou, maar bij de dader. Door je schaduwovertuigingen in woorden te vangen kun je er wat afstand van nemen, waardoor ze je minder in de greep houden.

Bij de VPSG zeggen we ook wel dat we iemand te voorschijn willen luisteren. Daarom zal ik Janna’s advies ter harte nemen en me niet verschuilen achter technieken maar proberen om echt te luisteren. Mijn oordelen of behoefte om op te lossen zal ik moeten opschorten. Misbruik kunnen we niet repareren, maar wie weet, misschien kunnen we mettertijd samen die angel eruit halen.