Door Marjoleine

“Wanneer overschrijdt een modefotograaf de grens met minderjarige modellen?
Jurist noemt het kinderporno, modewereld kunst”

Modellenbureaus vinden zijn blote foto’s prachtig, zedenexperts beoordelen de beelden als ‘mogelijke kinderporno’. Het werk van fotograaf Yorick Nubé is illustratief voor de modewereld, waar grenzen vaag zijn en modellen worden geacht ‘flexibel’ te zijn. ‘Bureaus geven je het idee dat je zwak bent als je niet naakt op de foto durft.’

Dit is de aanhef van een krantenartikel in De Volkskrant van zaterdag 10 maart jl. Wat voorheen normaal gevonden werd – jonge meiden zo bloot mogelijk fotograferen, staat nu ter discussie. Dankzij #MeToo. Een bezorgd model uitte haar zorgen over deze situatie bij De Volkskrant die vervolgens op onderzoek ging. Duidelijk werd dat minderjarige meiden met een hartswens om model te worden in hun eentje naar een fotograaf werden gestuurd, die hen liefst zo bloot mogelijk fotografeerde. Niet om er pornografie van te maken, maar om hen zo puur mogelijk in beeld te brengen, aldus de fotograaf.
Mij maakt het niet zoveel uit of je de foto’s in juridische zin porno noemt of niet (alhoewel het de moeite loont om zelf een blik te werpen op de foto’s van Nubé en tot je eigen oordeel te komen). Wat mij vooral raakt is dat deze meiden geen recht lijken te hebben op hun grenzen. Als zij hun aarzeling uiten, dan wordt hen verteld dat dit ‘normaal’ is. Of nog sterker: dat het bij professionaliteit hoort om ‘flexibel’ te zijn. Er is een scheve machtsverhouding tussen een minderjarig meisje met een droom, die mogelijk door deze foto’s aan een carrière beginnen kan en een machtige context. Kan zij weigeren? Tegen welke prijs? “Als model krijg je erin geramd dat je onder alle omstandigheden flexibel en professioneel moet zijn, zegt model Aimée in het artikel in De Volkskrant. “Je grenzen aangeven wordt soms zelfs als onprofessioneel gezien. Je bent een goed model als je niet moeilijk doet.”

De teneur in het artikel is dat in de modellenwereld een machtsstructuur is ingebouwd die jonge meiden en vrouwen kwetsbaar maakt voor misbruik. Het is fantastische journalistiek die dit aan de orde stelt. De normen over wat wel en niet kan verschuiven heel snel, hopelijk gaat deze discussie door tot het punt dat we een keiharde norm stellen: het kan niet zo zijn dat meisjes en vrouwen onder druk komen te staan om zich naakt te tonen. Het kan niet zo zijn dat zij voor hun droom moeten betalen met hun vrijheid en hun zelfbeschikking.
Waar macht is, daar ligt misbruik op de loer weten we inmiddels. Modellenbureaus zouden zich veel meer moeten opwerpen als beschermheer of beschermvrouw. Ik hoop van harte dat het zwaard van #MeToo de machtstructuur in de modewereld doorklieft!