Grenzen

Door: Marjoleine Vosselman

Zaterdag 2 juni begeleid ik samen met collega Judith van der Werf een Kom op verhaaldag. Tijdens deze dag staat het thema grensbewustzijn centraal. Het gaat om de vraag: voel je waar je eigen grenzen liggen en handel je er ook naar?

Het is niet zo gemakkelijk om je grenzen te bewaken. Mensen die het goed met je voor hebben, zijn gevoelig voor jouw signalen dat je iets niet wilt of dat iets je te ver gaat. Zij zullen zich terugtrekken omdat ze jouw grenzen respecteren. Maar iedereen met een misbruikverleden weet dat er mensen zijn die niet schuwen om te ver te gaan. Die hebben geen boodschap aan jouw grenzen. Ze kunnen je zo manipuleren dat je denkt dat je het zelf hebt uitgelokt. Of ze schenden je grenzen met grof geweld.

Zelf heb ik een aantal keer meegemaakt dat iemand mijn grenzen niet respecteerde. Eén situatie was bijzonder heftig voor me, omdat het me bang maakte. De situatie was niet eens zo duidelijk, ik kreeg er de vinger niet goed op wat er gebeurde in het contact. Op een of andere manier wist deze vrouw het zo handig te draaien en te manipuleren dat het leek of zij in mijn belang handelde, maar ondertussen bezig was om mij haar eigen wil op te leggen. Ik zag het, ik voelde het en het leek alsof ik verlamd raakte. Ik wist niet meer wat te doen en ik hoorde mezelf dingen zeggen die zij wilde horen. Het leek wel alsof mijn eigen wil weg was in het contact met haar. Dit was zo beangstigend dat ik geen andere oplossing zag dan vluchten. Wegvluchten uit het contact. Dat heb ik gedaan. Gelukkig.

Ik voelde me lang schuldig over het feit dat ik het contact met deze vrouw verbroken heb. Maar toen hoorde ik Martine Delfos tijdens een lezing voor de VPSG zeggen: We moeten onze kinderen leren dat als iets niet goed voelt, het niet goed is en dat ze dan mogen weglopen. Dan maar onbeleefd, dan maar niet netjes. Ze legde uit dat ‘Nee’ zeggen niet altijd een optie is. Er zijn omstandigheden waarin dat simpelweg onmogelijk is of lijkt. Loop dan weg is haar advies. Het was alsof ik alsnog toestemming kreeg voor mijn vluchtgedrag.

Dit inzicht neem ik zaterdag mee naar de Kom op verhaaldag. We gaan oefenen met het bewust worden en aangeven van grenzen omdat de meeste mensen dat zullen respecteren. Daarmee vergroot je eigen leefruimte. Maar iedereen met een misbruikverleden weet: soms is een grens aangeven niet genoeg. Laten we in die situaties het advies van Martine Delfos ter harte nemen en durven weglopen.

Dienst Keizersgrachtkerk over seksueel misbruik

Door Marjoleine

Op zondag 4 februari werd er in de Keizersgrachtkerk een dienst gewijd aan seksueel geweld. Deze dienst was voorbereid door Gerhard Scholte, Robert-Jan Nijland, Ina Beemster samen met Gezien van der Leest en Marjoleine Vosselman van de VPSG.

Seksueel geweld en seksuele intimidatie is niks nieuws, het is iets van alle tijden. Ook de Bijbel kent haar #MeToo verhalen, hoewel die lang niet bij iedereen bekend zijn. Op 4 februari stonden we stil bij het verhaal van Tamar en Amnon ( 2 Samuel 13), een verhaal waarin we een inkijkje krijgen in hoe seksueel geweld ontstaat en wat het allemaal teweeg brengt in de levens van mensen. Dit onbekende verhaal maakte grote indruk. Het verhaalt expliciet over de verkrachting van Tamar door haar halfbroer Amnon, over de berekenende stappen van Amnon die eraan vooraf gaan en over de gevolgen voor Tamar.
Gerhard Scholte wees in zijn preek nadrukkelijk op de gelaagdheid van de vele kwetsuren die Tamar hierbij oploopt. Niet alleen wordt zij door Amnon bruut verkracht, onteerd en afgewezen, ze wordt ook in de steek gelaten door de mensen in de omgeving die haar hadden kunnen beschermen. Gerhard Scholte oppert dat koning David bijvoorbeeld aan Amnon had kunnen vragen: “Wat heb jij met Tamar?”. Alleen die vraag al had Amnon duidelijk kunnen maken dat hij in de gaten werd gehouden. Tamars broer Absalom, aan wie ze haar verhaal vertelt, zegt haar: zwijg erover. Een advies dat alleen nog maar meer bijdraagt aan haar schaamte en vernedering.

Op deze zondag in februari kozen wij ervoor om juist dit verhaal te lezen. We doorbreken Absaloms opdracht om te zwijgen. We praten erover in de kerk en we nodigen de mensen die slachtoffer zijn van seksueel geweld uit: praat erover. Breng je verhaal aan het licht en deel het met iemand die luistert. Praat er ook over als je dingen waarneemt die je een niet-pluis gevoel geven en stel de vraag die Koning David niet stelde: “Wat heb jij toch met haar of met hem?”.
Hoe moeilijk ook, praat erover.