Maand: mei 2018

Grenzen

~ Stichting VPSG ~ 1 reactie

Door: Marjoleine Vosselman

Zaterdag 2 juni begeleid ik samen met collega Judith van der Werf een Kom op verhaaldag. Tijdens deze dag staat het thema grensbewustzijn centraal. Het gaat om de vraag: voel je waar je eigen grenzen liggen en handel je er ook naar?

Het is niet zo gemakkelijk om je grenzen te bewaken. Mensen die het goed met je voor hebben, zijn gevoelig voor jouw signalen dat je iets niet wilt of dat iets je te ver gaat. Zij zullen zich terugtrekken omdat ze jouw grenzen respecteren. Maar iedereen met een misbruikverleden weet dat er mensen zijn die niet schuwen om te ver te gaan. Die hebben geen boodschap aan jouw grenzen. Ze kunnen je zo manipuleren dat je denkt dat je het zelf hebt uitgelokt. Of ze schenden je grenzen met grof geweld.

Zelf heb ik een aantal keer meegemaakt dat iemand mijn grenzen niet respecteerde. Eén situatie was bijzonder heftig voor me, omdat het me bang maakte. De situatie was niet eens zo duidelijk, ik kreeg er de vinger niet goed op wat er gebeurde in het contact. Op een of andere manier wist deze vrouw het zo handig te draaien en te manipuleren dat het leek of zij in mijn belang handelde, maar ondertussen bezig was om mij haar eigen wil op te leggen. Ik zag het, ik voelde het en het leek alsof ik verlamd raakte. Ik wist niet meer wat te doen en ik hoorde mezelf dingen zeggen die zij wilde horen. Het leek wel alsof mijn eigen wil weg was in het contact met haar. Dit was zo beangstigend dat ik geen andere oplossing zag dan vluchten. Wegvluchten uit het contact. Dat heb ik gedaan. Gelukkig.

Ik voelde me lang schuldig over het feit dat ik het contact met deze vrouw verbroken heb. Maar toen hoorde ik Martine Delfos tijdens een lezing voor de VPSG zeggen: We moeten onze kinderen leren dat als iets niet goed voelt, het niet goed is en dat ze dan mogen weglopen. Dan maar onbeleefd, dan maar niet netjes. Ze legde uit dat ‘Nee’ zeggen niet altijd een optie is. Er zijn omstandigheden waarin dat simpelweg onmogelijk is of lijkt. Loop dan weg is haar advies. Het was alsof ik alsnog toestemming kreeg voor mijn vluchtgedrag.

Dit inzicht neem ik zaterdag mee naar de Kom op verhaaldag. We gaan oefenen met het bewust worden en aangeven van grenzen omdat de meeste mensen dat zullen respecteren. Daarmee vergroot je eigen leefruimte. Maar iedereen met een misbruikverleden weet: soms is een grens aangeven niet genoeg. Laten we in die situaties het advies van Martine Delfos ter harte nemen en durven weglopen.

Als ik breek

~ Stichting VPSG ~ Plaats een reactie

Door Janine

Woorden kunnen mij ontzettend raken. Ze doen pijn of geven hoop. Woorden geven klank aan het ongezegde. Maar woorden op muziek raken me het meest, kunnen me meevoeren naar andere werelden of mij stil laten zijn bij mijzelf. Het is de muziek die mij een lach op mijn gezicht kan doen bezorgen wanneer ik met mijzelf in de knoop zit of die me doet voelen en huilen wanneer ik het niet verwacht. Omdat iets in het liedje resoneert met mij.

Zo gebeurde dat laatst met het liedje Lijmen van Maaike Ouboter. Een liedje dat in feite bijna een gedicht is omlijst met muziek. Zonder waarschuwing zat ik daar na 4.03 minuten met tranen in mijn ogen. Maar wat raakte me?

“kijk me niet aan maar
kijk dwars door me heen
en laat me verloren
laat me alleen

ik kan het best zelf
ik heb je hulp niet nodig
het is heel lief maar overbodig
vast een goed bedoeld gebaar”

Zomaar twee coupletten uit Lijmen die mij overvielen. Dat ontzettend herkenbare gevoel van je eigen kwetsbaarheid onder tafel schuiven en dingen –en mensen- wegduwen als ze dichtbij je gevoel komen. Ik wil geen hulp, ik wil het zelf kunnen, zelf doen allemaal. Persoonlijk ben ik ook altijd iemand geweest die alles bij zichzelf hield, alles alleen droeg. Hulp vragen zou betekenen dat iets me emotioneel zou kunnen raken, en dat was juist wat ik niet wou. Ik wou sterk blijven, maar stiekem toch ook niet alles alleen hoeven dragen.

“sluit me maar op
als je genoeg van me hebt
ik vervloek je
maar alleen in m’n hoofd
en je moet ook niet alles geloven
wat ik zeg

maar als ik mezelf geen bescherming meer bied
als ik op dreig te geven ook al zie je het niet
blijf je dan hier, als ik je zachtjes smeek
om me te lijmen als ik breek”

De kracht van dit liedje van Maaike Ouboter dat mij deed breken zit naar mijn idee vooral in de tweestrijd van dit laatste couplet en refrein. Dat sterk blijven, dat ‘het allemaal wel alleen kunnen’ is meer veranderd in een kwets me dan, kom maar dichtbij me, ik daag je uit. In dit liedje is dat misschien in wat heftigere bewoordingen geschreven, maar dat gevoel dat je van je afschopt, en tegelijkertijd wilt dat iets of iemand je raakt, deed mij huilen. Dit raakte mij.

En wat een wonderschoon refrein, waarin die kwetsbaarheid tentoongesteld wordt en je het allemaal niet alleen wilt kunnen. Soms heb je iets of iemand nodig die je kan lijmen. In mijn geval was dit lied mijn lijm op een kort, maar onverwacht breekpunt.

Is vergeven nodig?

~ Stichting VPSG ~ Plaats een reactie

Door Janine

Ik had het lastig met het schrijven van een blog over het onderwerp vergeving. Oorspronkelijk was ik van plan om een persoonlijk relaas te schrijven over hoe ik in mijn eigen leven omgegaan ben met vergeving en welke situaties ertoe geleid hebben om na te denken hierover. Ik had zelfs al een hoop op papier staan. Maar als ik heel eerlijk ben heb ik geen behoefte om dit te delen, puur vanuit het delen om het delen. Voor mij is schuld en vergeving –althans voor nu- een afgesloten hoofdstuk, waarin ik op mijn eigen manier en volgens mijn eigen behoeften dingen een plek heb gegeven. Ik heb geen zin om dit op te rakelen, puur en alleen om open communicatie.

Ik denk dat dit ook de essentie is van het omgaan met vergeving. Het is een eigen proces waarin je zelf bepaalt of je vergeeft en indien je dat doet ook hoe je vergeeft. Niemand anders dan jezelf die bepaalt of en met wie je dit proces wilt delen. Binnen het kader van vergeving zou er geen sprake moeten zijn van een moeten of het voelen van de druk van vergeving. Niet vanuit sociaal perspectief en mijn inziens ook niet vanuit een religieus perspectief. Binnen een slachtofferschap van jezelf of een naaste zijn er al grenzen overschreden. Door te vragen aan iemand wiens grenzen overschreden zijn, om de ander te vergeven zonder dat deze er zelf klaar voor is, is in feite nog een schending van grenzen die niet behulpzaam is voor het welzijn van iemand die op één of andere wijze in aanraking is gekomen met manipulatie en misbruik.

Vergeving heeft, althans voor mij, vooral te maken met autonomie, je leven weer in eigen handen nemen. Iemand die zegt dat je moet vergeven helpt daar niet bij. Iemand die luistert, ruimte geeft aan de onmacht en aan jouw verhaal kan dat misschien wel: Helpen om je eigen verhaal weer op gang te krijgen. Schrijvend aan je eigen verhaal kan je misschien als je eraan toe bent het hoofdstuk van slachtofferschap afsluiten. Met of zonder vergeving. Vergeving –althans voor mij- betekent hierin niet dat er geen moeite is met het machtsmisbruik van een ander, dat is iets wat ikzelf nooit zal kunnen en willen begrijpen. Wat het dan wel betekent vind ik een goede vraag waar ik geen goed antwoord op kan geven, omdat er simpelweg zoveel verschillende verhalen en manieren omtrent vergeving te vinden zijn. Voor de één is het een confrontatie met de dader of zelfs een verzoening. Voor een ander is het meer een persoonlijk proces waarbij de dader vaak niet in letterlijke zin in beeld is. Vaak blijft er nog een open schuld van de dader openstaan of wordt alle contact met hem of haar verbroken.

Maar uiteindelijk lijkt mij of en hoe je vergeeft binnen een proces van heel wording niet eens het meest relevant. Wat voor mijzelf het meest relevant was, was de kracht opbouwen om het heft in handen te nemen en mijn eigen proces, mijn eigen leven te besturen. De pen oppakken en mijn eigen verhaal schrijven. Bij mij was er wel behoefte aan vergeving en dat hoofdstuk heb ik afgerond op een manier die de één te vergevend zou kunnen vinden, de ander te weinig vergevend. Maar waar ik ontzettend tevreden mee ben.